Mbroni pjalmuesit në Vitin e Shëndetit të Bimëve

A e keni vënë re se helebori i zi po lulëzon në pyje dhe natyra po zgjohet ngadalë në pranverë?

Me të zgjohen edhe pjalmues të ndryshëm, të cilët tërhiqen nga aroma dhe ngjyra e luleve.

Ky grup hulumtoj se sa mirë kujdesen pjalmuesit e insekteve në zonat bujqësore në të gjithë Evropën. Ata u përqendruan te pjalmuesit e egër, përkatësisht grerëzat, mizat dhe bletët e vetmuara.

Dr. Danilo Bevk, bashkëautor i studimit nga Instituti Kombëtar i Biologjisë në Slloveni, thotë se më shumë se 500 lloje bletësh jetojnë në Slloveni. Bleta e mjaltit ose bleta Carniola është vetëm një prej tyre, të tjerat janë specie të egra.

“Pjalmuesit e egër janë edhe më të rrezikuar se bleta e mjaltit. Ngaqë jetojnë lirisht, është më e vështirë t’i ndihmosh ato. Disa lloje janë zhdukur tashmë në Slloveni.”

Përveç bletëve, bimët pjalmohen nga insekte të tjera: fluturat, mizat, grerëzat dhe disa brumbuj.

Pjalmuesit kërcënohen nga mungesa e ushqimit dhe vendeve të folezimit, përdorimi i papërshtatshëm i pesticideve dhe sëmundjeve. Ka mungesë ushqimi sepse lëndinat, kopshtet dhe fushat e njerëzve plehërohen dhe kositen më shpesh dhe më herët gjatë sezonit. Bimët nuk lulëzojnë, kështu që ato janë shkretëtira të gjelbra për pjalmuesit.

dr. Danilo Bevk

Për riprodhimin seksual të bimëve, pjalmuesit janë shumë të rëndësishëm. Ato transferojnë pjalmin nga një bimë në tjetrën, duke lejuar kështu zhvillimin e farave, të cilat zhvillohen në një bimë të re sezonin tjetër.

Është gjithashtu e rëndësishme që shëndeti i bimëve të mbështesë marrëdhëniet që bimët kanë me pjalmuesit. Vetëm në këtë mënyrë mund t’i mbrojmë të dyja.

Fjalorth

Pesticidet janë substanca kimike. Fermerët i përdorin ato
për të mbrojtur të mbjellat e tyre nga insektet e dëmshme.

Çështje për t’u konsideruar

1. A njihni ndonjë pjalmues tjetër përveç insekteve?
2. Si mbijetojnë insektet gjatë dimrit?
3. Pse pesticidet janë të dëmshme?

***

Versioni origjinal i këtij artikulli është publikuar më 27 shkurt.